Χαλκοκονδύλη 35, τηλ-φαξ: 2105232553 email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Κόστος της ενέργειας σε Ελλάδα και ΕΕ σε σχέση με το συνολικό κόστος των προϊόντων

Η ελληνική βαριά βιομηχανία που έχει απομείνει στη χώρα, ιδιαίτερα η βιομηχανία μετάλλου, η τσιμεντοβιομηχανία και η χημική βιομηχανία είναι εκείνη που πλήττεται περισσότερο από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, με το ενεργειακό κόστος να αντιπροσωπεύει από 25% έως και 40% της συνολικής δαπάνης παραγωγής. Αντίστοιχα ισχύουν και στον τομέα τροφίμων και ποτών, όπου η ενέργεια επηρεάζει επίσης σημαντικά το τελικό κόστος ⁽¹⁾.

Ενώ για τη μέση ευρωπαϊκή επιχείρηση το κόστος ενέργειας κυμαίνεται μεταξύ 1-3 % του συνολικού κόστους παραγωγής, για τους ενεργοβόρους τομείς (όπως ο χαρτοπολτός και το χαρτί , οι βασικές χημικές ουσίες, οι τεχνητές ίνες, το γυαλί, τα δομικά υλικά από άργιλο, το τσιμέντο, ο ασβέστης και ο γύψος, ο σίδηρος και ο χάλυβας), το κόστος ενέργειας φτάνει μεταξύ 5-10 % του συνολικού κόστους παραγωγής ⁽²⁾.

Αυτή η μεγάλη διαφορά στη συμμετοχή του ενεργειακού κόστους στο συνολικό κόστος και στην τελική τιμή του προϊόντος δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην ελληνική βιομηχανία, ιδιαίτερα την ενεργοβόρα, καθότι καθιστά τα προϊόντα της μη ανταγωνιστικά στο διεθνές αλλά και εσωτερικό εμπόριο.

Έρευνες ευρωπαϊκών επιμελητηρίων έχουν δείξει ότι μια αύξηση 10% στο ενεργειακό κόστος σημαίνει απώλεια θέσεων εργασίας που φτάνει το 1,5%, ειδικά στους κλάδους με υψηλές καταναλώσεις⁽¹⁾. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα αν η μονάδα λειτουργεί με βάση την ηλεκτρική ενέργεια, όπως στο βασικό μέρος της βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ πρόσφατα: «Δεν σας κρύβω ότι στον ΣΕΒ υπάρχουν ήδη δύο εταιρείες, οι οποίες αντιλαμβάνομαι από το τρόπο με τον οποίο θέτουν τα θέματα, ότι μελετούν να κλείσουν δύο μεγάλα εργοστάσια στην Ελλάδα αν δεν δοθεί σύντομα κάποια λύση. Εταιρείες της βαριάς βιομηχανίας και εταιρείες που θα πονέσει η οικονομία μας αν τις χάσουμε … (Η ακριβή ενέργεια) είναι βασικός υπαίτιος για το για το αυξανόμενο χάσμα ανταγωνιστικότητας όχι μόνο έναντι τρίτων χωρών αλλά και πολλών ευρωπαϊκών» ⁽³⁾. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα υπάρχουν επιχειρήσεις των οποίων το ενεργειακό κόστος φθάνει και το 60% του συνολικού κόστους λειτουργίας τους, οπότε το θέμα της ενέργειας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Το πρόβλημα έγινε τόσο μεγάλο ώστε αναγκάστηκαν 16 βιομηχανικοί σύνδεσμοι να στείλουν ανοιχτή επιστολή προς την κυβέρνηση το φετινό Ιούνιο όπου ζητούνταν κατεπειγόντως η λήψη μέτρων για το ακριβό ρεύμα και γινόταν επίκληση -μεταξύ άλλων- σε παλαιότερη μελέτη του ΙΟΒΕ σύμφωνα με την οποία μια μείωση του ενεργειακού κόστους κατά 10% για την ενεργοβόρα βιομηχανία θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ και θα δημιουργούσε περί τις 12.000 θέσεις εργασίας. Τονιζόταν επίσης ότι από τον Ιούλιο του 2024 -οπότε καταγράφηκαν επίπεδα τιμών ρεύματος της τάξης των 600-800 ευρώ/MWh, οι τιμές του ρεύματος στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά παραμένουν τουλάχιστον κατά 30% υψηλότερες ως προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλής ζήτησης ⁽⁴⁾.

Το σαμποτάζ στην ηλεκτρική ενέργεια

Την ώρα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχωρούν σε στοχευμένα μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και τη στήριξη της βιομηχανίας τους, η Ελλάδα παραμένει σε μια ακριβή και στρεβλή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η εγχώρια χονδρεμπορική τιμή, όπως αναδεικνύουν πρόσφατες μελέτες, είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη, ξεπερνώντας ακόμη και τις γνωστά ακριβές αγορές της Ιταλίας και της Ιρλανδίας. Το αποτέλεσμα: υπερβολικές επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές και σημαντικό πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας ⁽⁵⁾. Οι μέθοδες του σαμποτάζ στην βιομηχανία παραγωγής ενέργειας που έχουν αναπτύξει η κυβέρνηση και τα ρωσόδουλα κόμματα και φράξιες πολιτικών κομμάτων είναι οι εξής:

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 1: Το ακριβό φυσικό αέριο καθορίζει την ακριβή τιμή της MWh

Η τιμή της αγοράς καθορίζεται από την ακριβότερη μονάδα που χρειάζεται για να καλυφθεί η ζήτηση. Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι ακόμη και αν ένα σημαντικό ποσοστό της ζήτησης καλύπτεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που προσφέρουν ρεύμα σε σχεδόν μηδενικές τιμές ⁽⁶⁾, η τελική τιμή που θα πληρωθούν όλοι οι παραγωγοί, δηλαδή και οι παραγωγοί ΑΠΕ, και έτσι και εκείνες θα τις πληρώσουν όλοι οι καταναλωτές, καθορίζεται από το ακριβότερο συμβατικό καύσιμο, συνήθως από τις μονάδες φυσικού αερίου που μπαίνουν στο σύστημα. Αυτές είναι, σχεδόν πάντα, η τελευταίες που δίνουν ενέργεια στο σύστημα και καθορίζουν την τιμή πώλησης και αγοράς για όλους. Δηλαδή το φθηνό ρεύμα των ΑΠΕ δεν μεταφράζεται και σε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.

Ο ΑΔΜΗΕ για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα του συστήματος, αγοράζει ισχύ και ενέργεια από μονάδες που μπορούν να ανταποκριθούν γρήγορα σε διακυμάνσεις της ζήτησης. Το 2023 το κόστος αυτό ανήλθε στα 738 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2025 αναμένεται να εκτοξευθεί πάνω από το 1 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση άνω του 35% σε δύο μόλις χρόνια. Όπως επισημαίνει μελέτη της Grant Thornton: «από τον Ιούλιο του 2024 παρατηρείται αύξηση του κόστους της αγοράς εξισορρόπησης έως και 150% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, χωρίς να συντρέχουν τεχνικοί λόγοι που να τη δικαιολογούν. Αντίθετα, η αύξηση αυτή οδηγεί σε υπερκέρδη για συγκεκριμένες μονάδες, κυρίως υδροηλεκτρικές και φυσικού αερίου, οι οποίες αποζημιώνονται με βάση τις προσφορές τους – διαδικασία με έλλειμμα διαφάνειας» ⁽⁵⁾.

Το σαμποτάζ βρίσκεται στη στάση του ΑΔΜΗΕ, ουσιαστικά της κυβέρνησης η οποία μόλις τώρα σκέφτεται να πάρει μέτρα, κάτω από την πίεση του τεράστιου κόστους βιομηχανικής παραγωγής, τη στιγμή που εδώ και χρόνια οι βιομηχανίες φωνάζουν για την ακριβή ενέργεια και για μέτρα και ενώ γνωρίζει την κατάσταση στην αγορά και ελέγχει τον ΑΔΜΗΕ που διαχειρίζεται την κατανομή της ενέργειας και τη ΔΕΗ που παράγει το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας. Το σαμποτάζ βρίσκεται ακόμη στο κλείσιμο των λιγνιτικών που προσφέρουν σταθερές τιμές και σταθερή παραγωγή. Έτσι εξαρτήθηκε η χώρα από το φυσικό αέριο, κυρίως το ρώσικο. Σε άλλες χώρες, όπως στη Σκανδιναβία ή τη Γαλλία, μεγάλο ποσοστό είναι υδροηλεκτρικά, πυρηνικά ή ΑΠΕ, με χαμηλό οριακό κόστος παραγωγής.

Σύμφωνα με το παραπάνω δημοσίευμα «Από τον Ιούλιο του 2024 και εξής, παρατηρείται σχεδόν καθημερινή ένταξη μονάδων στο σύστημα με εντολή του ΑΔΜΗΕ. Ειδικότερα, οι λιγνιτικές μονάδες του Αγίου Δημητρίου (3 και 4) συμμετέχουν στην εξισορρόπηση χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες, αμειβόμενες με βάση την προσφορά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με θερμικές μονάδες που εντάσσονται κατά τις μεσημεριανές ώρες ηλιοφάνειας, όταν οι ΑΠΕ υπερκαλύπτουν τη ζήτηση και συμπιέζουν τις τιμές. Ενδεικτικά, την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2024, οι τιμές ξεπέρασαν τα 600 €/MWh τις ώρες αιχμής, χωρίς να δικαιολογούνται από το κόστος παραγωγής. Το φαινόμενο επαναλήφθηκε το χειμώνα του 2024-2025, με την ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο να αυξάνεται κατά 100% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά – όχι για να καλυφθούν εσωτερικές ανάγκες, αλλά για να εξυπηρετηθούν εξαγωγές προς τα Βαλκάνια.

Ενώ αντίθετα στην Ευρώπη οι κυβερνήσεις έχουν πάρει μέτρα σχεδόν αμέσως μετά την άνοδο των τιμών ειδικά του φυσικού αερίου εξ αιτίας της ανόδου της τιμής του μετά τη ναζιστικού τύπου εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την Ανακοίνωση της 25ης Ιουνίου για το νέο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων "Clean Industrial Deal", ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε επιδοτήσεις ρεύματος για τη βιομηχανία. Μάλιστα, προτείνει έκπτωση 50% στην τιμή αγοράς για το 50% της κατανάλωσης κάθε βιομηχανίας, οδηγώντας σε τελική τιμή έως 50 €/MWh (στο ίδιο).

Η Ιταλία, για παράδειγμα, δίνει στις ενεργοβόρες βιομηχανίες πράσινη ενέργεια με σταθερή τιμή 65 €/MWh για τρία χρόνια. Η Γερμανία έχει ανακοινώσει σχέδιο μείωσης των τελών δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας κατά 57% το 2026. Επιπλέον, προγραμματίζεται η μείωση των φόρων ηλεκτρικής ενέργειας στον ελάχιστο ευρωπαϊκό συντελεστή για τις βιομηχανικές και γεωργικές χρήσεις.

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 2: Μικρό δίκτυο μεταφοράς υψηλής τάσης-Απορριπτόμενη ενέργεια

Το β είδος σαμποτάζ αφορά το κακό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας από την παραγωγή στην κατανάλωση. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα – κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα και σε νησιωτικές περιοχές – δεν μπορεί να μεταφερθεί με ευκολία στα σημεία κατανάλωσης. Η υστέρηση στις επενδύσεις για την αναβάθμιση και την επέκταση των δικτύων, σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις στη διασύνδεση των νησιών και την απορρόφηση νέων ΑΠΕ, οδηγούν σε τεχνητούς περιορισμούς στη διαθεσιμότητα φθηνής ενέργειας. Το φαινόμενο του "curtailment" –η απόρριψη παραγωγής ΑΠΕ λόγω αδυναμίας απορρόφησης από το σύστημα έχει εκτεταμένες διαστάσεις και μεταφράζεται σε αδικαιολόγητα υψηλότερο κόστος για το σύστημα και τον τελικό καταναλωτή ⁽⁷⁾. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης «το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του και οι απορρίψεις ενέργειας μονιμοποιούνται για να αποτραπεί ένα εκτεταμένο μπλακ άουτ, κάτι που είδαμε να συμβαίνει και τις ημέρες του περασμένου Πάσχα» ⁽⁸⁾. Στην Ελλάδα, το μερίδιο των ΑΠΕ στη ζήτηση το 2024 θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν αυτές οι περικοπές, δηλαδή το πέταμα, η αχρήστευση ρεύματος που έχει παραχθεί. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού που δημοσιεύει καθημερινά ο ΑΔΜΗΕ, το 2024 περικόπηκαν 860 GWh ΑΠΕ, που αντιστοιχούν στο 3.3% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στο ίδιο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη της αγοράς, σε περιόδους υψηλής ηλιοφάνειας και ισχυρών ανέμων για να διατηρηθεί όρθιο το ηλεκτρικό σύστημα μπορεί να χρειαστεί η περικοπή έως και του 50% της παραγόμενης πράσινης ενέργειας για ορισμένο χρονικό διάστημα!!! (στο ίδιο).

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 3: Πολύ περιορισμένες διεθνείς διασυνδέσεις

Οι πολύ περιορισμένες διεθνείς διασυνδέσεις της χώρας μας με ξένες χώρες δεν επιτρέπουν να αγοράζουμε ηλεκτρική ενέργεια από άλλους ευρωπαϊκούς προμηθευτές σε συμφέρουσες τιμές, και το χειρότερο δεν επιτρέπουν να παρέχει η χώρα μας ενέργεια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες αντί να την πετάει όποτε δεν μπορεί να απορροφηθεί εσωτερικά! Είναι χαρακτηριστικό για παράδειγμα ότι ένα από τα μέτρα που πήραν η Ισπανία και η Πορτογαλία είναι να διασφαλίσουν πολλές διασυνδέσεις με τη Γαλλία που λόγω των πυρηνικών για ηλεκτροπαραγωγή έχει χαμηλές τιμές. Αντίστοιχα ισχύουν τα ίδια για τη Βόρεια και την Κεντρική Ευρώπη.

Το πιο σκανδαλώδες αλλά και χαρακτηριστικό που κάνει η Ελλάδα είναι το εξής: Την ώρα που δεν φροντίζει τη διασύνδεση της, μέσω της διπλανής Ιταλίας, με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης που έχουν το φθηνότερο ρεύμα και όπου θα μπορεί να πουλάει το δικό της επίσης πλεονάζον φθηνό των ΑΠΕ όταν φυσάνε δυνατοί άνεμοι και υπάρχει ηλιοφάνεια, πάει να εισάγει ενέργεια στην Ελλάδα για να την μεταφέρει στην Ευρώπη χτίζοντας δύο ασύμφορους αγωγούς που θα φέρνουν ηλεκτρικό από του διαόλου τη μάνα και οι οποίοι θα περνάνε από τα βαθιά μέρη της Μεσογείου. Ο ένας αγωγός είναι ο GSI (GreatSeaInterconnector) που θα φέρνει ηλεκτρικό από το Ισραήλ μέσω Κύπρου και ο άλλος, ο GREGY(GreekEnergyInterconnector) που θα το φέρνει από την Αίγυπτο απευθείας. Και οι δυο, αλλά κυρίως ο πρώτος έχουν ένα και μόνο στόχο που δεν είναι οικονομικός αλλά πολιτικός: Να φέρουν την Ελλάδα σε σύγκρουση με την Τουρκία στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, και τελικά την Τουρκία με την Ευρώπη ώστε να στείλουν την πρώτη στην αγκαλιά του ρωσοκινέζικου νεοχιτλερικού Άξονα. Και οι δύο αυτοί αγωγοί θα έχουν μια διατομή 4 φορές μεγαλύτερη από εκείνη τη διατομή του καλωδίου που ενώνει την Ελλάδα με την Ευρώπη!

«Η Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια στερούνται ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Κάθε φορά που υπάρχει έλλειψη ενέργειας και η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι χαμηλή, δυσκολεύονται να εισάγουν τις απαραίτητες ποσότητες», δήλωσε ο Henning Gloystein, επικεφαλής του τμήματος ενέργειας, κλίματος και πόρων της Eurasia Group ⁽⁹⁾.

Η κατάσταση αυτή στην Ελλάδα επιτρέπει την πιθανή χειραγώγηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε υψηλά επίπεδα. Όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ «Συγκεκριμένα από τον περασμένο Ιούλιο παρατηρήθηκε εκτόξευση των τιμών στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά, που ξεπερνούσαν και τα 600 ευρώ/MWh με τη δύση του ηλίου στις ώρες αιχμής, τιμές που δεν δικαιολογούνταν από το κόστος παραγωγής. Από τα στοιχεία που διαθέτουμε είναι βέβαιο ότι οι υψηλές τιμές διαμορφώθηκαν από Έλληνες παίκτες, σύμφωνα με τις τιμές που αποκαλύφθηκαν τις ώρες που ελληνική αγορά αποσυνδέονταν από την αγορά της Βουλγαρίας. Η δε ιταλική αγορά για όλο το εν λόγο διάστημα παρέμενε μόνιμα αποσυνδεδεμένη από την ελληνική διατηρώντας τις τιμές στο επίπεδο των 100-200 ευρώ/MWh. Την ίδια στιγμή από τον Οκτώβριο καταγράφεται διπλασιασμός των λογαριασμών προσαυξήσεων του συστήματος στα 25 ευρώ/MWh, με το κόστος της αγοράς εξισορρόπησης, που διαμορφώνεται από τις προσφορές των ίδιων παικτών που καθορίζουν και τις υψηλές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ⁽¹⁰⁾».

Με βάση λοιπόν το υπάρχον μοντέλο πληρωμών στην ελληνική αγορά, επωφελούνται σαφέστατα οι παραγωγοί ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο καθώς και οι εισαγωγείς φυσικού αερίου ή LPG, αφού στην αγορά εξισορρόπησης συμμετέχουν μόνο μονάδες φυσικού αερίου. Δηλαδή ευνοούνται η κρατική ΔΕΗ, ο Μυτιληναίος, ο Τραμπ σαν προωθητής του αμερικανικού LPG αλλά σε ένα βαθμό και το ρώσικο φυσικό αέριο.

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 4: Σαμποτάζ στα Υδροηλεκτρικά έργα και ειδικά στην εκτροπή Αχελώου

Όπως βλέπουμε και πιο πάνω, επειδή τα υδροηλεκτρικά έχουν συνεχή λειτουργία μπορούν να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια βάσης δηλαδή και τις νυχτερινές ώρες που δεν έχει ήλιο και όταν δεν φυσά. Αφότου αυτά ολοκληρωθούν για πάρα πολλά χρόνια τα υδροηλεκτρικά αποτελούν πολύ φτηνές πηγές ενέργειας με μικρό κόστος, οπότε μπορούν να πουλούν πολύ φτηνό ρεύμα. Αλλά το σοσιαλφασιστικό ρωσόδουλο μπλοκ του παραγωγικού σαμποτάζ ακυρώνει ή αναβάλει με προσφυγές στο ΣτΕ διαρκώς τα υδροηλεκτρικά έργα. Το πιο χαρακτηριστικό είναι το σαμποτάζ της μερικής εκτροπής του Αχελώου προς το θεσσαλικό κάμπο, που από τη μια θα σώσει την Θεσσαλία από τη λειψυδρία και την καταστροφή του υδροφόρου ορίζοντα λόγω των χιλιάδων και ανεξέλεγκτων γεωτρήσεων και από την άλλη θα λειτουργήσουν 5 υδροηλεκτρικά για την παραγωγή ενέργειας. Πρόκειται για τα: ΥΗΕ Μεσοχώρας, ΥΗΣ Γλύστρας (συνοδευόμενη από σήραγγα 7.400 μ.), ΥΗΕ Συκιάς (φράγμα/ταμιευτήρας στη θέση Συκιά), Υδροηλεκτρικός σταθμός στην έξοδο της κύριας σήραγγας εκτροπής (σήραγγα ~17.400 μ.), Αναρρυθμιστική δεξαμενή και ΥΗΕ στην περιοχή Μαυρομματίου (Καρδίτσας), συνολικής ισχύος 623,1 MW ⁽¹¹⁾.

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 5: Ψηλοί περιβαλλοντικοί και ενεργειακοί φόροι

Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στις χώρες της ΕΕ όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς φόρους ως ποσοστό του ΑΕΠ, το μεγαλύτερο δε μέρος τους αφορά τους ενεργειακούς φόρους (μπλε στήλη).

Οι ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες της ΕΕ έχουν σχεδόν το μισό ποσοστό φόρων από τη χώρα μας.

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 6: Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας - Αντλησιοταμίευση

Το πρόβλημα της απορριπτόμενης ενέργειας από ΑΠΕ, όπως γράψαμε και πριν, αλλά και της υψηλής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να λυθεί σημαντικά με εκτεταμένη χρήση της αντλησιοταμίευσης. Δηλαδή την αποθήκευση. της δυναμικής ενέργειας του νερού σε ταμιευτήρες με σκοπό την απόδοση της ενέργειας σε μεταγενέστερο χρόνο καθώς αυτό θα ρέει προς χαμηλότερους ταμιευτήρες. Επειδή ουσιαστικά πρόκειται για υδροηλεκτρικά εργοστάσια, μπορεί να ρυθμιστεί η παραγωγή τους, ώστε όταν το σύστημα χρειάζεται ενέργεια, αντί για τις ακριβές μονάδες φυσικού αερίου που τραβούν προς τα πάνω την τιμή εκκαθάρισης να χρησιμοποιηθούν τα υδροηλεκτρικά με αντλησιοταμίευση.Με δεδομένη, μάλιστα, την «πράσινη» πολιτική της Ε.Ε. και το στόχο για πλήρη απανθρακοποίηση, τα συστήματα αυτά αναδεικνύονται ως πολύ κρίσιμο συστατικό των σύγχρονων ηλεκτρικών συστημάτων.

Οι πιο διαδεδομένες ΑΠΕ είναι οι ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά. Κύριο μειονέκτημά τους είναι η διακοπτόμενη παραγωγή, δηλαδή δεν παράγουν όταν δεν φυσάει αρκετά ή όταν δεν υπάρχει ήλιος. Μια σύζευξη αιολικών ή φωτοβολταϊκών πάρκων με υδροηλεκτρικά έργα αντλησιοταμίευσης μπορεί να ξεπεράσει αυτό το μειονέκτημα. Όταν υπάρχει στο ηλεκτρικό δίκτυο πλεονάζουσα ενέργεια που έχει παραχθεί από ανεμογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά αλλά η ζήτηση δεν είναι αρκετή για να την καταναλώσει, τότε μπορεί το υδροηλεκτρικό έργο αντλησιοταμίευσης να χρησιμοποιήσει την περίσσεια ενέργειας του δικτύου για να αντλήσει νερό από τον κάτω ταμιευτήρα νερού προς τον πάνω ταμιευτήρα. Όταν το ηλεκτρικό δίκτυο χρειάζεται ενέργεια, τότε μπορεί το υδροηλεκτρικό έργο αντλησιοταμίευσης να την παραγάγει, με πτώση νερού από τον πάνω ταμιευτήρα στον κάτω. Κατ’ αυτό τον τρόπο, το υδροηλεκτρικό έργο αντλησιοταμίευσης αποθηκεύει την πλεονάζουσα ενέργεια και την αποδίδει όταν είναι χρήσιμη.

Σύμφωνα με μελέτη⁽¹²⁾ του ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ Στεφανάκου: «Πολλές περιοχές της Ελλάδας είναι κατάλληλες για έργα αντλησιοταμίευσης λόγω ευνοϊκής γεωμορφολογίας. Επίσης, υπάρχει στην χώρα σημαντική τεχνογνωσία, λόγω των πολλών υδροηλεκτρικών έργων που έχουν κατασκευασθεί και λειτουργούν αποδοτικά επί δεκαετίες. Επισημαίνεται και ο υψηλός βαθμός ασφάλειας αυτών των έργων, καθόσον δεν έχουν σημειωθεί σοβαρά ατυχήματα θραύσης φράγματος … Σχετικό ερευνητικό έργο του ΕΜΠ το 2010-12 μελέτησε αντλησιοταμιευτικά έργα σε ταμιευτήρες κυρίως υδροηλεκτρικών έργων της ΔΕΗ. Προσδιόρισε συνολικά είκοσι οκτώ (28) θέσεις για εγκατάσταση αντλησιοταμιευτικών έργων στην ηπειρωτική Ελλάδα. Επτά (7) από αυτά αξιοποιούν, ως άνω και κάτω ταμιευτήρα, αντίστοιχα επτά ζεύγη ταμιευτήρων υδροηλεκτρικών έργων της ΔΕΗ σε λειτουργία, δεκαπέντε (15) αξιοποιούν, ως κάτω ταμιευτήρα μόνο, αντίστοιχο αριθμό ταμιευτήρων υδροηλεκτρικών έργων της ΔΕΗ σε λειτουργία και τέλος άλλα έξι (6) αξιοποιούν, ως κάτω ταμιευτήρα μόνο, αντίστοιχο αριθμό φυσικών λιμνών στην ηπειρωτική χώρα … Τα 7 έργα σε Πουρνάρι, Κρεμαστά, Καστράκι, Σφηκιά, Ασώματα, Θησαυρό, Πλατανόβρυση είναι τα πιο οικονομικά (517 ευρώ/KW σε τιμές 2012, ως τιμή κατασκευής), γιατί αξιοποιούν για άνω και κάτω ταμιευτήρα υπάρχοντες ταμιευτήρες της ΔΕΗ, ενώ χρειάζεται μόνον η κατασκευή ενός απλού αντλιοστασίου για την άντληση, αξιοποιώντας τμήματα των ήδη υπαρχόντων έργων (σήραγγες εκτροπής, εκκενωτές πυθμένα, υδροληψίες κ.λπ.». Η μελέτη δε καταλήγει: «Εφόσον από το 2012 είχαν μελετηθεί σημαντικά υδροηλεκτρικά έργα αντλησιοταμίευσης και ήταν προβλέψιμη η μεγάλη αύξηση της παραγωγής των ΑΠΕ και επομένως η ανάγκη αποθήκευσης, θα έπρεπε να ξεκινήσει άμεσα η κατασκευή των πιο πλεονεκτικών έργων, ώστε σήμερα, 13 χρόνια μετά, να είναι σε λειτουργία».

Αντίθετα από τα συμπεράσματα του ΕΜΠ η κυβέρνηση Μητσοτάκη τον Ιούλη του 2021 περνά νόμο ⁽¹³⁾ που παγώνει όλα τα έργα: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέταξε στο σχέδιο νόμου για την ανακύκλωση και τη διαχείριση αποβλήτων ρύθμιση σύμφωνα με την οποία αναστέλλονται έως τις 31/12/2021 η υποβολή αιτήσεων, η χορήγηση αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η περιβαλλοντική αδειοδότηση και η χορήγηση προσφορών σύνδεσης για την αδειοδότηση σταθμών που συνδυάζουν μονάδες ΑΠΕ με αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.

Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις που υπήρξαν και από διεθνείς συνδέσμους ΑΠΕ, που έφθασαν μέχρι το Μαξίμου, τελικά ψηφίστηκε από τη Βουλή ο Ν.4819/2021 και δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 23 Ιουλίου, συμπεριλαμβάνοντας τη συγκεκριμένη ρύθμιση στο άρθρο 130».

Σύμφωνα με την International Hydropower Association ⁽¹⁴⁾, η Ευρώπη διαθέτει συνολική εγκατεστημένη ισχύ αντλησιοταμίευσης περίπου 56 GW. Αντίθετα η Ελλάδα, μια χώρα γεμάτη βουνά και χαράδρες που ευνοούν τα μικρά φράγματα, διαθέτει μόνο 2 λειτουργούσες μονάδες και μια ακόμη θα λειτουργεί μέχρι το τέλος του έτους. Συνολικά η ισχύς τους θα είναι ~1,7GW. Στον παρακάτω διάγραμμα φαίνονται τα ποσοστά της παραγωγής ηλεκτρισμού με αντλησιοταμίευση ανά χώρα ως προς το συνολικό ποσοστό παραγωγής.

Η χώρα μας βρίσκεται στη δεύτερη θέση από το τέλος πριν την Πολωνία, που είναι μια πεδινή χώρα.

Πολλά έργα έχουν ακυρωθεί από τους σαμποταριστές που είναι ντυμένοι «οικολόγοι» και πολιτικά καθοδηγούνται από το ΣΥΡΙΖΑ και το ψευτοΚΚΕ.

Αντιγράφουμε από την ιστοσελίδα SOSMαίναλον ⁽¹⁵⁾ για να δούμε τη βαρβαρότητα στην οποία οδηγούν τη χώρα οι σαμποταριστές και πως καμαρώνουν για τα εγκλήματα τους:

«Τεράστια νίκη για το Μαίναλο, τη λίμνη Λάδωνα, την Αρκαδία & την Αχαΐα! Απορρίφθηκαν οι 2 αντλησιοταμιεύσεις στη λίμνη Λάδωνα που υπόσχονταν να μετατρέψουν τον τόπο μας σε ενεργειακό κόμβο! To SOS Μαίναλο, η Λίμνη Λάδωνα SOS, η Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά και το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS συνεργαστήκαμε για την αποτροπή των έργων. Το ίδιο θα κάνουμε και για τις υπόλοιπες αιτήσεις αντλησιοταμίευσης στη λίμνη Λάδωνα από τις ΤΕΡΝΑ-ΔΕΗ και FREENERGY 3, καθώς πρόκειται για έργα που θα επιτρέψουν την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών εργοστασίων μεγάλης κλίμακας».

Και στα Γρεβενά ⁽¹⁶⁾: «Aντιδράσεις προκαλεί ο σχεδιασμός για την κατασκευή έργου αντλησιοταμίευσης μέγιστης ισχύος 290 MW στα Γρεβενά, που δρομολογεί ο όμιλος Enercoplan … όγος για τον οποίο η σχεδιαζόμενη κατασκευή του έργου στην περιοχή έχει προκαλέσει ανησυχίες και αντιδράσεις των κατοίκων κυρίως από την περιοχή της Παλιουριάς, έπειτα από τη γνωστοποίηση της ΜΠΕ, καθώς – εκτός των προαναφερόμενων – προβλέπει και την εγκατάσταση ανεμογεννητριών για τη μεταφορά νερού από τη λίμνη Ιλαρίωνα στους δύο ταμιευτήρες στην πλαγιά της Βουνάσας, σε απόσταση 1.400 μέτρων».

Στην Αιτωλοακαρνανία απειλούν το σύνολο των έργων ⁽¹⁷⁾: «Συμπολίτες -ισσες, το τελευταίο χρονικό διάστημα η περιοχή μας βρίσκεται στο στόχαστρο επενδυτικών σχεδίων. Από τη λίμνη Τριχωνίδα, περιοχή χαρακτηρισμένη ως βιότοπος (Natura 2000) για την οποία έχει ήδη κατατεθεί ένα έργο αντλησιοταμίευσης (Τριχωνίδα 1) και προβλέπονται ακόμη πολλά, αλλά και σε όλο τον νομό σχεδιάζονται συνολικά 20 έργα αντλησιοταμίευσης, και αυτά μόνο στις 4 από τις 9 λίμνες (φυσικές και τεχνητές) του νομού:

4 έργα στη λίμνη Αμβρακία (δεύτερη μεγαλύτερη φυσική λίμνη του νομού),
6 έργα στην τεχνητή λίμνη Κρεμαστών,
4 έργα στην τεχνητή λίμνη Καστρακίου,
2 έργα μεταξύ των λιμνών Καστρακίου και Κρεμαστών.

Είναι σαφές ότι τα έργα αυτά θα διαταράξουν ανεπανόρθωτα το οικοσύστημα της περιοχής μας, υποβαθμίζοντας το φυσικό περιβάλλον και τον τρόπο ζωής όλης της τοπικής κοινωνίας».

Οι σαμποταριστές δρουν σε όλη την Ελλάδα αλλά κανένα κόμμα δεν στρέφεται ενάντιά τους. Δηλαδή όλα τους υποστηρίζουν!

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 7: Στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας με μπαταρίες

Tο συμπλήρωμα της αντλισιοταμίευσης στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας είναι οι μπαταρίες. Σύμφωνα με την Ημερησία ⁽¹⁸⁾ της 10-6-2025 «Παρότι 12 έργα συνολικής ισχύος 411 MW επιλέχθηκαν στον πρώτο διαγωνισμό και επιδοτήθηκαν με μεσοσταθμική τιμή 49.748 ευρώ/MW/έτος, με προθεσμία το Σεπτέμβριο του 2025, κανείς δεν περιμένει πια ότι οι πρώτες μπαταρίες θα συνδεθούν πριν από το 2026».

Πρώτο και κύριο εμπόδιο είναι οι όροι σύνδεσης. Οι διαχειριστές ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αδυνατούν να εκδώσουν στην ώρα τους τεχνικές εγκρίσεις, καθώς οι υποδομές του δικτύου είναι σε πολλές περιοχές κορεσμένες και δεν γίνεται τίποτα για να αυξηθούν. Η Πελοπόννησος, για παράδειγμα, παραμένει σταθερά «κόκκινη» στον χάρτη της ενσωμάτωσης νέων έργων. Οι περιορισμένες διασυνδέσεις ανάμεσα στον ενεργειακά παραγωγικό Νότο και τον καταναλωτικό Βορρά κάνουν ακόμη πιο σημαντική την ανάγκη για αποθήκευση , αλλά και πιο δύσκολη την πραγματοποίησή της.

Επόμενο εμπόδιο: η αδειοδοτική γραφειοκρατία. Αν και ο διαγωνισμός αφορούσε έργα ώριμα και υποτίθεται έτοιμα για άμεση εκκίνηση, οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, πολεοδομικών εγκρίσεων και τεχνικών προσαρμογών τρώνε εξαιρετικά πολύ χρόνο. Οποιαδήποτε αλλαγή στη διαστασιολόγηση ή το σχεδιασμό οδηγεί σε τροποποιήσεις αδειών και φυσικά σε νέες καθυστερήσεις.

Τέλος, η χρηματοδότηση. Η επιδότηση καλύπτει μεν τις αρχικές κεφαλαιουχικές δαπάνες, όμως για να φτάσει κανείς στην κατασκευή, χρειάζεται δανεισμό ή ιδία κεφάλαια. Οι τράπεζες κρατούν αποστάσεις, λόγω της απουσίας σαφούς κανονιστικού πλαισίου, το οποίο να ορίζει τη λειτουργία των μονάδων αποθήκευσης στην Ημερήσια ή Επικουρική Αγορά, και αφήνει τους επενδυτές χωρίς εγγυήσεις σταθερών εσόδων. Πώς να στηριχθεί ένα business plan όταν δεν ξέρουν οι επενδυτές από πού ακριβώς θα έρθουν τα έσοδα τους;

«Το πρόβλημα είναι διαρθρωτικό. Οι μονάδες αποθήκευσης μπορούν – θεωρητικά – να συμμετέχουν τόσο στην αγορά επόμενης μέρας όσο και στην ενδοημερήσια, παρέχοντας και επικουρικές υπηρεσίες. Από την εξισορρόπηση συχνότητας έως την ρύθμιση τάσης, οι μπαταρίες έχουν ρόλο – αλλά το πώς, το πότε και το με ποιο έσοδο παραμένουν ερωτήματα. Οι ροές εσόδων που θα δικαιολογούσαν την επένδυση είναι θολές, και χωρίς αυτές, ούτε επενδυτής, ούτε τράπεζα θα δώσουν «πράσινο φως» (στο ίδιο).

Αλλά ⁽¹⁹⁾ σύμφωνα με τον Τύπο της 13-10-20: «Αλλαγές, αντικαταστάσεις, προσαρμογές και «ψαλίδι» σε έργα που αφορούν το ΥΠΕΝ εξετάζονται από τη κυβέρνηση …Τα γνωστά προβλήματα που ταλαιπωρούν τις επενδύσεις σε μπαταρίες, δηλαδή οι αργές αδειοδοτικές διαδικασίες μέχρι να εγκριθούν οι όροι σύνδεσης, οι «γκρίζες ζώνες» που συνδέονται με την τραπεζική χρηματοδότηση και γενικότερα οι μη ρεαλιστικοί χρόνοι υλοποίησης, καθιστούν εξαιρετικά επισφαλή τη πρόβλεψη του διαγωνισμού τα έργα να είναι έτοιμα προς λειτουργία έως τις 30 Απριλίου 2026».

ΣΑΜΠΟΤΑΖ Νο 8: Σις ενεργειακές κοινότητες

Σύμφωνα με τις τελευταίες αναλύσεις καταγράφονται περισσότερες από 8000 ενεργειακές κοινότητες σε ολόκληρη την Ένωση. Στο Βέλγιο 125.000 πολίτες έχουν συν-επενδύσει σε αιολικά έργα, κινητοποιώντας >150 εκατομμύρια ευρώ σε κεφάλαια, ενώ παράλληλα διεκδικούν τη συν-ιδιοκτησία και σε υπεράκτια αιολικά έργα. Επιπλέον, δραστηριοποιούνται και σε άλλα έργα και υπηρεσίες όπως συλλογικές ανακαινίσεις κτιρίων, ηλεκτροκίνηση και υπηρεσίες ευελιξίας. Και στην Ελλάδα, περισσότεροι από 5.000 πολίτες, Δήμοι και τοπικές επιχειρήσεις επωφελούνται ήδη από τις υπηρεσίες και τα έργα ανοικτού τύπου και ευρείας βάσης ενεργειακών κοινοτήτων. Η επερχόμενη Δέσμη Μέτρων για Ενέργεια από τους Πολίτες (Citizen Energy Package) από την Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να κινητοποιήσει περαιτέρω τους πολίτες και τις κυβερνήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. 

Έρευνες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταδεικνύουν πως ένα βασικό εμπόδιο (ή ευκαιρία) για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων αποτελεί η διαθεσιμότητα χρηματοδοτήσεων. Διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ολλανδία, η Ισπανία, και το Βέλγιο, έχουν θεσπίσει χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για την κάλυψη των αρχικών εξόδων ίδρυσης μιας ενεργειακής κοινότητας, αλλά και για την υλοποίηση του πρώτου της έργου ⁽²⁵⁾. 

Ένας βασικός πόρος χρηματοδότησης των ενεργειακών κοινοτήτων ήταν το πρόγραμμα Απόλλων το οποίο και θα χρηματοδοτούταν από το RRF με 100 εκατ. ευρώ. Χωρίς τα 100 εκατομμύρια ευρώ του RRF θα υλοποιηθεί η πρώτη φάση του προγράμματος «Απόλλων», καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του energypress το σχετικό κονδύλι έχει και επίσημα απενταχθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Βασικός λόγος είναι οι προθεσμίες του RRF, οι οποίες θα ήταν αδύνατον να ικανοποιηθούν από το πρόγραμμα, λόγω της σημαντικής καθυστέρησης στην έναρξή του από τη μεριά της ελληνικής κυβέρνησης. 

Το RRF είναι τα αρχικά του Recovery and Resilience Facility, δηλαδή Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στα ελληνικά. Πρόκειται για το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο του ευρωπαϊκού προγράμματος NextGenerationEU, που δημιουργήθηκε μετά την πανδημία του COVID-19. Σκοπός του είναι να βοηθήσει τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να: Ανακάμψουν οικονομικά από τις επιπτώσεις της πανδημίας-Ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των οικονομιών τους-Επιταχύνουν τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό-Και βελτιώσουν τη διοικητική και κοινωνική συνοχή.

Τα 100 εκατ. ευρώ προορίζονταν για την πρώτη φάση του «Απόλλων», η οποία στοχεύει στην κάλυψη των αναγκών σε ρεύμα των δικαιούχων ΚΟΤ Α με χαμηλές χρεώσεις. Με το ποσό αυτό θα επιδοτούνταν οι μπαταρίες που θα πρόσθεταν τα έργα ΑΠΕ, η παραγωγή των οποίων μέσω virtual net-billing θα εξασφαλίζει ένα οικονομικό τιμολόγιο για τους κοινωνικά ευάλωτους. 

«Ωστόσο, η πολύμηνη καθυστέρηση στην εκκίνηση της 1ης φάσης είχε ως αποτέλεσμα να καταστεί ανέφικτη η ικανοποίηση των προθεσμιών του Ταμείου Ανάκαμψης, σύμφωνα με το οποίο τα επιλέξιμα έργα (μαζί με τις μπαταρίες τους) θα έπρεπε να είναι έτοιμα προς λειτουργία τον Ιούνιο του 2026. Μάλιστα, με βάση παράγοντες της αγοράς, η «πρεμιέρα» του προγράμματος έχει αργήσει τόσο πολύ, που τα έργα δεν θα προλάβαιναν να είναι έτοιμα ούτε και με 6μηνη παράταση του RRF – δηλαδή αν έπρεπε να είναι έτοιμα στο τέλος του 2026» ⁽²⁶⁾.

ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΣΑΜΠΟΤΑΖ ΟΛΩΝ: Το σαμποτάζ στο Λιγνίτη

Για το σαμποτάζ στην ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη, που την εκμετάλλευσή του την έχει η κρατική ΔΕΗ, έχουμε γράψει πολλές φορές ⁽²⁰⁾. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του Μητσοτάκη και όλου του ρωσόδουλου μπλοκ στη χώρα. Ο λιγνίτης μπορεί να εξασφαλίσει συνεχή παραγωγή όλο το 24ωρο και να αποσυνδέσει τη χώρα από το ρωσικό φυσικό αέριο. Περιβαλλοντικά το φυσικό αέριο είναι πολυ καθαρότερο γιατί εκπέμπει περί τα 400 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ανά μεγαβατώρα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η σύγχρονη λιγνιτική μονάδα Πτολεμαϊδα 5 εκπέμπει χίλια περίπου. Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια γιατί το φυσικό αέριο από την παραγωγή μέχρι την καύση εκπέμπει μεθάνιο που, επιστημονικά δεν υπάρχει αμφιβολία, είναι επιβλαβέστερο, τόσο στο περιβάλλον, όσο και στην υγεία. Και ενώ το διοξείδιο του άνθρακα τιμωρείται με το «φόρο» δικαιώματος εκπομπής, το μεθάνιο έχει ασυλία στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. 

Στον παρακάτω πίνακα ⁽²¹⁾ βλέπουμε το σταθερό κόστος των λιγνιτικών μονάδων από μελέτη της ΔΕΗ.

Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες ⁽²²⁾ το σταθερό κόστος των τελευταίων λιγνιτικών μονάδων είναι περίπου 35ευρώ/MWh.

Στην ίδια μελέτη της ΔΕΗ αναφέρεται και το μέσο μεταβλητό κόστος των μονάδων λιγνίτη και φυσικού αερίου με την προσθήκη του κόστους των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Οπότε προκύπτει μια μέση τιμή για το λιγνίτη περίπου 100ευρώ/ΜWh.

Όπως παραδέχεται η ΔΕΗ στην ίδια μελέτη «Η φθίνουσα ανταγωνιστικότητα των λιγνιτικών μονάδων επηρεάστηκε από την αύξηση του μέσου κόστους καυσίμου, αλλά κυρίως από την κατακόρυφη άνοδο των τιμών δικαιωμάτων εκπομπών CO2, οι οποίες την περίοδο 2013-2019 τετραπλασιάστηκαν. Ως αποτέλεσμα, το μεταβλητό κόστος παραγωγής των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ Α.Ε. εκτιμάται ότι αυξήθηκε από περίπου 33 ευρώ ανά MWh το 2011 σε 73,1 ευρώ ανά MWh το 2019, με το μεγαλύτερο μέρος του πλέον να αποτελείται από το κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών CO₂».

Ο ρωσόδουλος Μητσοτάκης έφερε για επιχείρημα για να κλείσει όλους τους λιγνιτικούς σταθμούς μέχρι το 2028 το γεγονός ότι με το φόρο του διοξειδίου το άνθρακα που θέσπισε ανόητα η ευρωπαϊκή αστική τάξη, για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή, το οικονομικό κόστος είναι πολύ υψηλό, αντίθετα από του φυσικού αερίου που είναι χαμηλό. Τι ειρωνεία! Το αφεντικό τους με την ναζιστικού τύπου εισβολή στην Ουκρανία και χρησιμοποιώντας το φυσικό αέριο σαν μέσο εκβιασμού, έστειλε την τιμή του στα ύψη. Έτσι ο λιγνίτης ξαναέγινε ανταγωνιστικός παρόλο το υψηλό κόστος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε τις μεσοσταθμικές τιμές (δηλαδή μέσες τιμές στις οποίες συνυπολογίστηκε και η προσφερόμενη ποσότητα ενέργειας) στις οποίες προσφέρθηκε ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο και λιγνίτη και δίπλα τις τιμές εκκαθάρισης της αγοράς ΤΕΑ. Στον πίνακα δεν περιλαμβάνονται οι τιμές της αγοράς εξισορρόπησης γιατί η παραγωγή από λιγνίτη δεν συμμετέχει σε αυτήν για τεχνικούς λόγους.

Τα στοιχεία για την ΤΕΑ αντλήθηκαν από https://www.enexgroup.gr/el/day-ahead-market-figures, ενώ τις μεσοσταθμικές τιμές για το φυσικό αέριο και το λιγνίτη τις υπολογίσαμε εμείς από τα δεδομένα που δημοσιεύονται για κάθε μέρα ⁽²³⁾. Υπήρξαν μερικές μέρες κατά τις οποίες οι λιγνιτικές δεν πρόσφεραν ενέργεια στο σύστημα.

Παρατηρούμε ότι οι τιμές στις οποίες προσφέρεται η ενέργεια από το λιγνίτη είναι φθηνότερη από τη μέση τιμή του φυσικού αερίου παρόλο το επιπλέον τέλος λόγω των εκπομπών και ότι αν αφαιρεθούν από τις τιμές του λιγνίτη τα τέλη για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τα λιγνιτικά θα είχαν πολύ φθηνότερη τιμή!!

Στις 14 Ιουλίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια σειρά νομοθετικών προτάσεων που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα στην ΕΕ έως το 2050, συμπεριλαμβανομένου του ενδιάμεσου στόχου για καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 ⁽²⁴⁾. Η ΕΕ όμως ψήφισε επίσης εξαιρέσεις από τον κανόνα για κράτη μέλη που έχουν χαμηλό εισόδημα. Στη βάση αυτή οι Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και κυρίως η Πολωνία, ζήτησαν και πήραν διάφορες εξαιρέσεις.

«Τα κράτη μέλη με χαμηλότερο εισόδημα μπορούν να παρέχουν δωρεάν κατανομή, από το ποσό που έχει ήδη διατεθεί στο εν λόγω κράτος μέλος για δημοπρασία, σε εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να υποστηρίξουν επενδύσεις … Στο πλαίσιο του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια του 2030, οι ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν ότι αυτή η δωρεάν κατανομή θα πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμη κατά τη διάρκεια της φάσης 4 του ΣΕΔΕ της ΕΕ (2021-2030)».

Ιδιαίτερα η Πολωνία με παραγωγή ηλεκτρισμού από άνθρακα και λιγνίτη και πολύ υψηλά ποσά ρύπανσης πήρε εξαιρέσεις. Η Ελλάδα του ρωσόδουλου Μητσοτάκη και των ρωσόδουλων ηγεσιών όλων των κομμάτων, πλην ΟΑΚΚΕ, δεν ζήτησαν ούτε και έβαλαν ζήτημα ότι η χώρα που έχει χαμηλό εισόδημα και μεγάλη παραγωγή λιγνίτη, πρέπει να εξαιρεθεί όσο το δυνατόν περισσότερο.

Η κυβέρνηση του κρυφορωσόδουλου Μητσοτάκη και όλο το πολιτικό μπλοκ των ρωσόδουλων της χώρας αδιαφορούν για αυτό το απέραντο και βαθύ σαμποτάζ όλης της παραγωγής της χώρας. Είναι καθήκον της εργατικής τάξης και του λαού να αντισταθεί και να σώσει τη ζωή του από αυτούς του πρωτοφανείς σε καταστροφική ικανότητα σαμποτέρ στην σύγχρονη ιστορία της χώρας!

Πηγές:

(1): https://www.in.gr/2025/09/27/economy/agkathi-tou-energeiakou-kostous-protasi-tou-sev-kai-oi-kindynoi/#goog_rewarded

(2): https://eur--lex-europa-eu.translate.goog/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:52025DC0072&utm_source=chatgpt.com&_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=el&_x_tr_hl=el&_x_tr_pto=wapp

(3): https://www.energygame.gr/epicheiriseis/485310/theodoropoulos-sev-pros-louketo-2-viomichanies-logo-tou-kostous-energeias

(4): https://www.energygame.gr/epicheiriseis/485594/viomichania-2

(5): https://www.capital.gr/oikonomia/3935774/akriboteri-stin-europi-i-elliniki-agora-ilektrikis-energeias-ti-prepei-na-ginei-gia-na-meiothei-to-kostos-gia-biomixania-kai-noikokuria/

(6): Αυτό δεν είναι ακριβές. Οι ΑΠΕ στην Ελλάδα πληρώνονται σε προσυμφωνημένες τιμές ανά MWh. Οι τιμές αυτές εξαρτώνται από τη συμφωνία κατά την αδειοδότησή τους από το κράτος. Υπάρχουν δύο μοντέλα. Το ένα μοντέλο (FiΤ) είναι αποζημίωση με μια σταθερή τιμή ανά MWh με την οποία αποζημιώνεται ο παραγωγός ΑΠΕ ανεξάρτητα από την τιμή της αγοράς και αφορά τις παλιότερες ΑΠΕ και η οποία είναι πολύ υψηλή. Ένα μοντέλο (FiΡ) κατά το οποίο συμφωνείται μεταξύ παραγωγού και κράτους μια τιμή και αν η τιμή εκκαθάρισης της αγοράς είναι κάτω από τη συμφωνημένη τιμή το κράτος πληρώνει τη διαφορά, αν η τιμή εκκαθάρισης της αγοράς είναι πάνω από αυτήν την τιμή, ο παραγωγός εισπράττει και την συμφωνημένη τιμή και την τιμή της αγοράς. Με το δεύτερο μοντέλο είναι τα μεγάλα έργα ΑΠΕ των τελευταίων χρόνων. Σε αυτήν την περίπτωση σε αρκετά έργα ΑΠΕ έχει εισαχθεί και ο μηχανισμός Clawback , δηλαδή της επιστροφής ενός  μέρους των υπερκερδών των παραγωγών εξ αιτίας της πολύ υψηλής τιμής της αγοράς που εισπράττουν. 

Εξαιτίας της ελάχιστης εγγυημένης τιμής αποζημίωσης η ενέργεια των ΑΠΕ μπαίνει πρώτη για κατανάλωση με σχεδόν μηδενικές τιμές, δηλαδή με ουσιαστικά συμβολικό κόστος.

(7): https://www.capital.gr/oikonomia/3933770/giati-to-reuma-stin-ellada-einai-akribotero-apo-ton-meso-oro-tis-ee-to-kostos-gia-tin-oikonomia-kai-ti-biomixania/

(8): ΙΕΝΕ: Ενεργειακές Τάσεις 2024. www.iene.gr/articlefiles/ienem84.pdf

(9): https://www.in.gr/2025/01/07/economy/reuters-pos-ellada-plironei-akriva-energeiako-xasma-tis-eyropis/

(10): https://unicen.gr/

(11): https://ypethe.gr/wp-content/uploads/2019/10/2014_09_enimerotiko_dei_gia_to_yie_mesohoras.pdf, https://www.energymag.gr/energeia/42819_sto-ydroilektriko-fragma-tis-mesohoras-simera-o-kostas-skrekas-xekleidonei-ergo,
https://ypethe.gr/wp-content/uploads/2015/06/2015_4_yie_ahelooy_fylladio_dei.pdf, https://www.itia.ntua.gr/el/getfile/1598/1/documents/dipl_filippou.pdf,
https://nomika-nea.gr

(12): https://www.athensvoice.gr/life/perivallon/903955/erga-adlisiotamieusis-gia-tin-apothikeusi-tis-energeias-ton-ape/

(13): https://www.euro2day.gr/news/economy/article/2092861/mphke-freno-se-erga-ape-me-apothhkeysh-energeias.html

(14): https://www.hydropower.org/region-profiles/europe?utm_source=chatgpt.com

(15): https://www.facebook.com/sosmenalon

(16): https://www.kastorianiestia.gr/antidroyn-sto-gigantiaio-ergo-ape-sta-grevena/?utm_source=chatgpt.com

(17): https://www.29dytika.gr/2025/09/19/

(18): https://www.imerisia.gr/epiheiriseis/energeia/111066_apothikeysi-energeias-giati-kathysteroyn-ta-erga-i-pragmatikotita-piso

(19): https://energypress.gr/news/anatheorisi-toy-tameioy-anakampsis-mahairi-stis-mpataries-toy-tritoy-diagonismoy-kai-ti

(20): https://www.oakke.gr/sabotaz-crisis

(21): http://bit.ly/4hoZ1pB ( Απολιγνιτοποίηση της παραγωγής, www.sdam.gr )

(22): https://bit.ly/4o0JwX5 (Οι διακυμάνσεις κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη ή φυσικό αέριο,www.oryktosploutos.net)

(23): https://bit.ly/3KTiuCC ( www.enexgroup.gr )

(24): https://climate.ec.europa.eu/eu-action/carbon-markets/eu-emissions-trading-system-eu-ets/free-allocation/allocation-modernise-energy-sector_en?prefLang=pt

(25): https://energypress.gr/news/hathikan-100-ekatommyria-eyro-gia-energeiakes-koinotites-tora-ti

(26): https://energypress.gr/news/apollon-ehase-programma-ta-100-ekat-eyro-toy-rrf-me-tis-tarifes-i-aposbesi-kai-ton-mpatarion