Η ΡΩΣΙΑ ΞΑΝΑΧΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

Η ρωσική επέλαση στην Τσεχία και ο βρώμικος ρόλος του Βάτσλαβ Κλάους

Σε αντίθεση με τη δεκαετία του ’90, που φαινόταν ότι η Ρωσία είχε «αυτοκτονήσει» σαν αυτοκρατορία και είχε εγκαταλείψει τα πολιτικά και οικονομικά της συμφέροντα στην ανατολική Ευρώπη, όλος ο κόσμος μιλάει σήμερα για ρωσική επανεμφάνιση και διείσδυση μέσα σ’ αυτές τις χώρες, επιβεβαιώνοντας την ανάλυση της ΟΑΚΚΕ. Διαθέτοντας ένα δίκτυο πανίσχυρων πολιτικά πρακτόρων, με σκοτεινές μεθόδους και συχνά καταφεύγοντας στο έγκλημα, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός επιχειρεί εκ νέου να ελέγξει την οικονομική ζωή των πρώην προτεκτοράτων του σε μια προσπάθεια περικύκλωσης και ενεργειακού αποκλεισμού της Δυτικής Ευρώπης. Μία ανάλυση των Γκρέγκορι Φάιφερ και Μπράιαν Γουίτμορ, για λογαρισμό του Radio Free Europe/Radio Liberty στις 25/9/10 (http://www.rferl.org/content/ Czech_Mate_How_Russia_Is_Rebuilding_Influence_InThe_Former_Soviet_Bloc/2168090.html), που εξετάζει τη διείσδυση του ρωσικού μονοπωλίου στην Τσεχία και το βρώμικο ρόλο που έπαιξε εκεί ο ρώσος πράκτορας και νυν πρόεδρος της χώρας Κλάους είναι αρκετά διαφωτιστική ως προς αυτό.

Οι αναλυτές εξηγούν πώς ξεκίνησε η ρωσική οικονομική διείσδυση στην Τσεχία, που αρχικά πήρε τη μορφή ελέγχου του οργανωμένου εγκλήματος, το οποίο προηγούμενα βρισκόταν στα χέρια της ιταλικής μαφίας. Αυτό έγινε στα 1992 από τη ρωσική μαφία. Στη συνέχεια, οι ρώσοι μαφιόζοι προσέλαβαν δικηγόρους και έστησαν επιχειρήσεις στην Τσεχία στελεχωμένες από Τσέχους, υποστηρίζει ο πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, Κάρελ Ράντακ. «“Τώρα εμπλέκονται σε “αληθινές μπίζνες”, γιατί έχουν αληθινό χρήμα”. Και ελέγχονται, ή συνεργάζονται με τη ρωσική κυβέρνηση. “Αυτός είναι ο πραγματικός κίνδυνος που μας έρχεται απ’ τη Ρωσία”».

Σήμερα, το τουριστικό θέρετρο του Κάρλοβι Βάρι φαντάζει μία ρωσοκρατούμενη πόλη. Οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι ρωσικών συμφερόντων ενώ τα πιο σημαντικά κτίρια έχουν αγοραστεί από ρώσους επιχειρηματίες. «“Οι Ρώσοι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν χωρίς άδεια”, λέει ο Πρεσλ (σ.σ. τσέχος δημοσιογράφος), “και αν χρειαστούν έγκριση για κάτι, θα δωροδοκήσουν το δημαρχείο για να το πάρουν”. Κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης στις σχέσεις τους, οι Τσέχοι έκαναν πλάκα με το Κρεμλίνο που είχε απειλήσει ότι θα βομβαρδίσει την Πράγα αν η κυβέρνηση δεν πρόσεχε. “Αν εσείς δεν προσέξετε”, απάντησε ο πρωθυπουργός, “θα βομβαρδίσουμε το Κάρλοβι Βάρι”».

Μία από αυτές τις επιχειρήσεις που έστησαν οι Ρώσοι στην Τσεχία είναι και η Vemex, που ιδρύθηκε στα 2001 και η οποία εμπορεύεται φυσικό αέριο καταλαμβάνοντας το 12% της εγχώριας αγοράς. Οι κανονικοί ιδιοκτήτες της είναι αδύνατο να ανιχνευθούν, όμως ο πραγματικός έλεγχος ανήκει στη Γκαζπρόμ μέσω διαφόρων εταιρειών με έδρα την Ελβετία, τη Γερμανία και την Αυστρία. Η εταιρία ιδρύθηκε από τη θυγατρική της Γκαζπρόμ, Gazprombank, με σκοπό να πουλά στην Τσεχία αποκλειστικά ρωσικό αέριο.

Ένα άλλο αντικείμενο δραστηριοποίησης των ρώσων σοσιαλιμπεριαλιστών μέσα στην Τσεχία είναι το πετρέλαιο. Ο πρόεδρος Κλάους έχει παίξει εδώ έναν πολύ καθοριστικό ρόλο, έχοντας συμμετάσχει σε περισσότερες από μία συναντήσεις με την ηγεσία της Λουκόιλ που εκτιμάται ότι αφορούσαν την επέκταση των επιχειρήσεών της στην τσεχική αγορά. Στα 2009 ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός ανέλαβε την προμήθεια του 20% των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Πράγας. «Η απόφαση της κυβέρνησης να παραχωρήσει στη Λουκόιλ το συμβόλαιο βοήθησε να ανατραπεί μία προσπάθεια απελευθέρωσης της χώρας από την εξάρτηση σε ρωσικό πετρέλαιο, τη μοναδική πηγή μέχρις ότου ένας άλλος αγωγός από τη Γερμανία άρχισε να διοχετεύει ποσότητες στα 1995 – παρά τις επιθυμίες του Κλάους. Αυτό το κανάλι προμηθεύει το 20% του πετρελαίου της χώρας, αλλά σύμφωνα με το Γιαροσλάβ Σπούρνι – έναν από τους πιο προβεβλημένους δημοσιογράφους έρευνας, που γράφει για το περιοδικό “Ρεσπέκτ” – η Λουκόιλ θέλει τώρα να αποκτήσει τον έλεγχο του αγωγού και να αντιστρέψει τη ροή έτσι ώστε οι ρωσικές προμήθειες να στέλνονται δυτικά δια μέσω της Τσεχικής Δημοκρατίας. “Αυτό θα μας έκανε πάλι πλήρως εξαρτημένους από το ρωσικό πετρέλαιο”, λέει ο Σπούρνι, “που θα σήμαινε ένα είδος δικτατορίας”».

Η πολιτική πορεία του Κλάους είναι εξόφθαλμα προδοτική για τα συμφέροντα της χώρας του και της Ευρώπης, και πολύς κόσμος στην Τσεχία υποπτεύεται ότι ο πρόεδρός τους είναι στην πραγματικότητα πράκτορας του Κρεμλίνου.

«Τη δεκαετία του ’90, ο Κλάους προώθησε πετρελαϊκές και αεριακές συμφωνίες με τη Ρωσία προτού αντιταχθεί σε μια συμφωνία αγοράς αερίου από τη Νορβηγία σαν “οικονομικά ασύμφορη”. (Όταν η Ρωσία διέκοψε την παροχή προς την Ουκρανία στα 2006 και 2009, η συμφωνία βοήθησε την Τσεχία να αποφύγει μεγάλες ενεργειακές κρίσεις.) Στα 1999, συμμετείχε στη ρωσική οργισμένη καταδίκη των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας για το Κόσοβο. Μια δεκαετία αργότερα σαν πρόεδρος, φάνηκε να υποστηρίζει τη ρωσική εισβολή στη Γεωργία διακηρύσσοντας ότι η ευθύνη του πρώην σοβιετικού γείτονα της Μόσχας ήταν “απαράδεκτη και μοιραία”.»

Βασικό στοιχείο της πολιτικής του προέδρου, που εμφανίζεται οπαδός του «νεοφιλελεύθερου» οικονομικού μοντέλου, είναι η προσπάθεια διάλυσης της ευρωπαϊκής πολιτικής ενότητας. «Η άρνηση του Κλάους να υπογράψει τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, παρότι υποχρεούται να το κάνει με βάση την τσεχική νομοθεσία, τον έφερε κοντά στο Κρεμλίνο για ακόμα μια φορά, αυτή τη φορά για έναν από τους μεγαλύτερους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της Μόσχας: να διαλύσει την ευρωπαϊκή ενότητα. Ο Κλάους έχει στηρίξει τη Μόσχα τόσο ευσυνείδητα ανά τα χρόνια ώστε τα αστεία στην Πράγα που τον θέλουν να είναι ρώσος πράκτορας προκαλούν γέλιο, διανθισμένο με κάτι περισσότερο από μια μικρή νευρικότητα.

Ο δημοσιογράφος Γιάροσλαβ Πρέσλ, που έχει ερευνήσει τη ρωσική επιρροή στην Τσεχία, πιστεύει ότι δεν έχει σημασία εάν το κουτσομπολιό περιέχει αλήθειες. “Δε χρειάζεται να δεις ντοκουμέντα, ακόμα και αν υπάρχουν”, λέει. “Οι Ρώσοι θέλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο αδύναμη γίνεται, και για το σκοπό αυτό, ο Κλάους εξυπηρετεί καλά τα συμφέροντά τους”».

Αυτός είναι ο λόγος που η Μόσχα επενδύει τόσο γερά στην ενέργεια. Μια εξαρτημένη ενεργειακά Ευρώπη είναι μια Ευρώπη ανίκανη να αντισταθεί σε μια ανοιχτή στρατιωτική επίθεση, όπως αυτή που ετοιμάζουν εδώ και δεκαετίες οι μονοπωλιστές του Κρεμλίνου στην επιδίωξή τους για παγκόσμια ηγεμονία. Έτσι, βαδίζοντας στα χνάρια της χιτλερικής Γερμανίας του ’30, έχουν στήσει ένα δίκτυο πρακτόρων ανά την Ευρώπη, μία πέμπτη φάλαγγα για την άλωση αυτών των χωρών, με πρόσωπα συχνά βγαλμένα μέσα από τα γραφεία των πρώην ψευτοκομμουνιστικών κομμάτων εξουσίας. Όπως εξηγεί το κείμενο: «Όποια κι αν είναι τα κίνητρά της, η Λουκόιλ καλλιεργεί δεσμούς με διάφορους πολιτικούς πέρα από τον Κλάους. Ανάμεσά τους είναι ένας πρώην πρωθυπουργός ονόματι Μίλος Ζέμαν, που πρόσφατα εγκατέλειψε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα για να ξεκινήσει το δικό του αριστερό Κόμμα των Δικαιωμάτων των Πολιτών. Παρότι αρνείται τις κατηγορίες ότι χρηματοδοτείται από τη Λουκόιλ, το κόμμα παραδέχεται ότι παίρνει χρήματα από ισχυρούς παράγοντες που συνδέονται με τους Ρώσους. Επικεφαλής του είναι κάποιος Μίροσλαβ Σλουφ, πρώην ηγέτης της κομμουνιστικής νεολαίας του οποίου η εταιρεία Slavia Consulting μεσολάβησε στη συμφωνία προμήθειας του αεροδρομίου της Πράγας με τη Λουκόιλ. Ο Σλουφ, που είναι γνωστός σαν ο βασικός προωθητής της Λουκόιλ στην Τσεχία, συμβαίνει επίσης να είναι το δεξί χέρι του Ζέμαν».

Η μορφή ενέργειας που μέσα στα επόμενα χρόνια θα αποκτήσει βαρύνουσα σημασία για την οικονομική ζωή της Τσεχίας είναι η πυρηνική. Αυτό γιατί η κυβέρνηση σχεδιάζει να διακόψει τη λειτουργία των πεπαλαιωμένων εργοστασίων που παράγουν ενέργεια από κάρβουνο και καλύπτουν το 60% των εγχώριων αναγκών. Στο Τεμέλιν λειτουργεί σήμερα πυρηνικός σταθμός και πρόκειται στο άμεσο μέλλον να κατασκευαστούν εκεί άλλοι δύο αντιδραστήρες. Στα 2009, η κατά το 70% κρατικής ιδιοκτησίας κοινοπραξία που τον ελέγχει, CEZ, απομάκρυνε την αμερικανική Westinghouse που το κατασκεύασε από προμηθεύτρια πυρηνικού καυσίμου για λογαριασμό μιας ρωσικής κρατικής εταιρείας. Ο μοναδικός υψηλόβαθμος αξιωματούχος που προειδοποίησε για τον κίνδυνο από την αύξηση της ρωσικής επιρροής, ο απεσταλμένος για την ενέργεια και ασφάλεια Μπαρτούσκα, κατηγορήθηκε από την κυβέρνηση σαν «υπερβολικά φιλοδυτικός»!

Ο Μπαρτούσκα υποστηρίζει ότι το χαρακτηριστικό του ρωσικού μονοπωλιακού κεφαλαίου είναι η εξαγωγή της διαφθοράς. Και φέρνει το παράδειγμα μιας συμφωνίας για το χτίσιμο εγκαταστάσεων αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, όπου μοναδικός ενδιαφερόμενος εμφανίστηκε μια ρωσική εταιρία ονόματι CEEI, τόσο ύποπτη και σκοτεινή που έχει τεθεί υπό παρακολούθηση από τις αρχές. Μάλιστα ένα από τα στελέχη της είναι στη φυλακή επειδή προσπάθησε να απαγάγει τον πρώην υφιστάμενο του Τσέχου προέδρου. Πολέμιοι της συμφωνίας υποστηρίζουν ότι η Γερμανία έχτισε πρόσφατα μια ανάλογη εγκατάσταση που κόστισε τα μισά από όσα η συμφωνία με τη CEEI.

Την κατασκευή τώρα των δύο νέων αντιδραστήρων του Τεμέλιν διεκδικεί, εκτός από την Westinghouse και τη γαλλική Areva, η ρωσική κρατική Atomstroieksport. Γι’ αυτό το λόγο δέχτηκε να προσφέρει το 70% της κατασκευής τους υπεργολαβία σε τσεχικές εταιρίες. «Ο βασικός ευνοημένος θα ήταν η πυρηνική-κατασκευαστική εταιρία που ονομάζεται Skoda JS (ξεχωριστή από την επώνυμη εταιρεία αυτοκινήτων, που ανήκει στη Φολκσβάγκεν). Πέρσι, η Atomstroieksport  και η Skoda JS δημιούργησαν ένα κονσόρτσιουμ για να κάνουν κοινή προσφορά, κάτι για το οποίο ο διευθυντής της Skoda JS Μίροσλαβ Φιάλα λέει ότι δείχνει πως “δεν είναι στην πραγματικότητα ρωσική προσφορά, αλλά από ένα κονσόρτσιουμ του οποίου ηγείται η Skoda JS”.

Αλλά αυτό είναι παγίδα. Παρότι οι τσέχοι διευθυντές της Skoda JS μπορούν να εκπροσωπούν το δημόσιο πρόσωπό της, η εταιρία είναι στην πραγματικότητα ρωσικής ιδιοκτησίας, μετά την πρόσφατη πώλησή της στην κρατικού ελέγχου βιομηχανική κοινοπραξία OMZ. Πιεζόμενος σ’ αυτό το σημείο, ο Φιάλα παραδέχεται ότι η προσφορά της Skoda JS-Atomstroieksport πραγματικά “αντιπροσωπεύει το ρωσικό εθνικό κεφάλαιο”. Αλλά προσθέτει, “εμείς απλά προσφέρουμε στη CEZ ένα ανταγωνιστικό και ασφαλές σχέδιο που θα ανοίξει νέες ευκαιρίες για την τσέχικη βιομηχανία”.

Ο εκδότης του “Fleet Sheet” Μπεστ δεν έχει πειστεί. “Η πώληση της Skoda JS στην OMZ είναι ένα πολύ μεγαλύτερο ζήτημα από όσο κανείς είναι πρόθυμος να ομολογήσει”, λέει. Για ένα και μόνο λόγο, ότι η ιδιοκτησία της τσεχικής εταιρείας των σχεδίων του εργοστασίου “δίνει στους Ρώσους πρόσβαση στα οικονομικά μυστικά της Westinghouse”».

Σιγά-σιγά γίνεται αντιληπτό στη Δύση πόσο καταστροφική είναι για τους λαούς της Ευρώπης η προς δυσμάς πολιτική και οικονομική επέκταση του ρωσικού μονοπωλίου. «Ορισμένοι πιστεύουν πως η Ουάσιγκτον πιάστηκε στον ύπνο. “Οι ΗΠΑ δεν περίμεναν ποτέ ότι το ρωσικό χτύπημα θα ήταν τόσο δυνατό,” λέει ο Πλέσλ. Αλλά βλέπει σημάδια ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αρχίσει να κοιτούν τη «ζημιά» που έχει προκληθεί απ’ τους Ρώσους στο χάρτη, “και νομίζω έχουν τρομοκρατηθεί”».

Την ώρα που η Ευρώπη απειλείται με ενεργειακή ασφυξία και ισοπέδωση, δε μπορεί παρά να προκαλεί αποτροπιασμό η απόφαση των γερμανών, ιταλών, ούγγρων κτλ ηγετών τους για την κατασκευή δύο νέων αγωγών που θα επιτείνουν την εξάρτηση από τη νεοχιτλερική Ρωσία. Δε μπορεί να μη στηλιτευτεί η υπογραφή για την κατασκευή του South Stream από μια σειρά ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Γιατί όπως είπε και ο τσέχος υπουργός εξωτερικών Κάρελ Σβάρτσενμπεργκ, «Πολλές ρωσικές εταιρίες βρίσκονται υπό την επιρροή του κράτους, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Και η Ρωσία μετατρέπεται ραγδαία σε ένα αυταρχικό κράτος. Υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος η οικονομική επιρροή να μετατραπεί σε πολιτική επιρροή».